De kostwinner van Deborah Ellis

Overzicht van Letters

Activiteit Bekijken

Woordenschat en Toespelingen

Activiteit Bekijken

Thema's, Symbolen en Motieven

Activiteit Bekijken

Perceeloverzicht

Activiteit Bekijken

Favoriete Scène

Activiteit Bekijken

Instelling

Activiteit Bekijken

Vergelijk en Contrast

Activiteit Bekijken

De samenvatting van de kostwinner

De kostwinner is in het jaar 2000 geschreven over het leven in Afghanistan onder het Taliban-bewind aan het eind van de jaren negentig. De moedige hoofdpersoon is de 11-jarige Parvana, die alles zal doen om haar familie te helpen die in erbarmelijke omstandigheden in Kabul, de hoofdstad, leeft. Toen de Taliban in 1996 de controle over Afghanistan overnamen, legden ze strikte wetten op, gebaseerd op hun interpretatie van de islam, die vrouwen verbood het huis te verlaten zonder een mannelijke begeleider en hen verbood naar school te gaan en buitenshuis te werken. Met haar elfde is Parvana jong genoeg om naar buiten te gaan om haar vader te helpen en water te halen, ook al is ze een meisje, maar ze moet ervoor zorgen dat ze bedekt is met haar chador. Als een vrouw ooit het huis verlaat, zou ze dat moeten doen met een mannelijke metgezel terwijl ze een boerka dragen die hen volledig bedekt en het moeilijk maakt om te lopen en te zien. Vrouwen mogen geen winkels binnen en winkeliers riskeren afranselingen als ze een vrouw bedienen. Dit niveau van controle houdt vrouwen volledig afhankelijk en ondergeschikt aan mannen voor zelfs de meest elementaire levensbehoeften.

Parvana's vader gaf les op de middelbare school voordat hij gewond raakte bij een bomaanslag en een deel van zijn been verloor. Daarom begeleidt Parvana hem naar buiten om hem te helpen lopen, bijvoorbeeld wanneer ze naar de markt gaan waar haar vader iets van waarde probeert te verkopen dat ze bezitten om genoeg geld voor voedsel te verdienen. De alfabetiseringsgraad is erg laag in Afghanistan en Parvana's vader gebruikt zijn vaardigheden ook om brieven te lezen en te schrijven voor mensen die dat niet kunnen. Aan het begin van het verhaal zitten Parvana's moeder, haar 16-jarige zus Nooria, haar jongere zus Maryam en haar kleine broertje Ali al anderhalf jaar opgesloten in hun kleine eenkamerappartement sinds de Taliban-overname.

Op een nacht vallen de Taliban het kleine appartement van de familie binnen en ontvoeren met geweld Parvana's vader, waarbij ze de familie slaan en hun bezittingen vernietigen. Als ontwikkeld persoon beschouwen de Taliban Parvana's vader als een bedreiging voor hun gezag, dus sluiten ze hem zonder aanklacht op in barre omstandigheden. De familie is hulpeloos zonder hem, aangezien het de vrouwen verboden is te werken of het huis te verlaten. Als het eten opraakt, neemt Parvana de moeilijke beslissing om haar haar af te knippen, zodat ze zichzelf kan vermommen en voor een jongen kan doorgaan. Als jongen is Parvana vrij om over straat te lopen, hun benodigdheden te kopen en klusjes te doen om de eindjes aan elkaar te knopen. Op een dag ontmoet Parvana haar schoolvriendin, Shauzia, die zich ook voordoet als een jongen om voor haar gezin te werken. Samen verkopen ze thee en doen boodschappen voor mensen op de markt. Shauzia wordt gedwongen om voor haar familie te werken, maar ze staan haar geen opleiding toe. Ze droomt ervan genoeg geld te sparen om naar de zee te reizen en van daaruit naar Parijs, Frankrijk. Ze draagt een foto bij zich van een veld met lavendelbloemen en droomt dat ze op een dag kan ontsnappen aan haar leven in Afghanistan. Shauzia en Parvana doen al hun werk samen en steunen elkaar onderweg. Ze voeren zelfs de gruwelijke en traumatische taak uit om menselijke botten op te graven uit gebombardeerde gebouwen om te verkopen aan een bottenverzamelaar. Zoals hun vriendin mevrouw Weera zegt: "Dit zijn ongewone tijden. Ze roepen gewone mensen op om ongewone dingen te doen, gewoon om rond te komen."

Parvana en Shauzia zijn op een dag aan het werk als ze mensenmassa's naar het voetbalstadion zien gaan. In de veronderstelling dat ze kauwgom en sigaretten aan de toeschouwers kunnen verkopen, volgen ze de menigte naar binnen. Ze ontdekken tot hun schrik dat het geen voetbalwedstrijd is, maar dat de Taliban barbaarse straffen uitdeelt aan gevangenen door hun handen af te hakken. Na getuige te zijn van dergelijke wreedheid, is Parvana dagenlang depressief. Haar moeder besluit dat het tijd is voor het gezin om Kabul te ontvluchten naar het noorden. Parvana's moeder regelt dat zus Nooria gaat trouwen, zodat het gezin kan verhuizen naar Mazar e-Sharif, dat nog niet onder controle van de Taliban staat. Daar denken ze vrij te zijn om hun opleiding en werk voort te zetten. Parvana weigert echter hartverscheurend om met haar familie mee te gaan. Ze is bang dat als haar vader ooit uit de gevangenis komt, hij ze niet zal kunnen vinden als ze allemaal weg zijn. De familie neemt een droevig afscheid en Parvana wordt achtergelaten in de zorg van de onvergelijkbare mevrouw Weera, een geharde ex-hockeycoach, die, zelfs onder haar boerka, vastberadenheid uitstraalt.

Op een dag terwijl ze aan het werk is, komt Parvana in de regen terecht. Ze duikt een gebouw in om het af te wachten en ontdekt een doodsbange en trillende jonge vrouw. Haar naam is Homa en ze onthult dat haar geboorteplaats Mazar e-Sharif in handen van de Taliban is gevallen. Homa's hele familie werd vermoord door de binnenvallende Taliban en ze moest vluchten voor haar leven. Uit angst dat ook haar familie wordt vermoord, raakt Parvana in een diepe depressie.

Parvana's hoop wordt hersteld wanneer haar vader verrassend wordt vrijgelaten uit de gevangenis. De wrede Taliban laten hem zonder wandelstok op straat achter. Vriendelijke mannen brengen hem terug naar zijn huis. Parvana's vader arriveert in erbarmelijke toestand. Hij is zwaar ondervoed en geslagen terwijl hij in de gevangenis zat. Mevrouw Weera en Parvana zorgen ervoor dat hij langzaam weer gezond wordt.

Terwijl Parvana's vader geneest, maken hij en Parvana plannen om Kabul te ontvluchten en hun vermiste familie te vinden. Ze denken dat het gezin zich in vluchtelingenkampen buiten Mazar-e-Sharif bevindt. Tegelijkertijd zijn mevrouw Weera en Homa van plan om naar Pakistan te reizen om in een vluchtelingenkamp voor Afghanen te werken en andere vrouwen zoals zijzelf te helpen. Shauzia vertrekt ook terwijl ze aan haar droom begint om naar Frankrijk te komen door bevriend te raken met enkele nomaden die haar toestaan met hen mee te gaan uit Kabul. Voor hun vertrek plant Parvana bloemen waar ze vroeger haar waren op de markt verkocht, wat de hoop voor Afghanistan symboliseert. Terwijl Parvana en haar vader op zoek gaan naar haar moeder, zussen en broertje, sluiten Shauzia en Parvana een pact dat ze elkaar over twintig jaar weer zullen ontmoeten op de top van de Eiffeltoren in Parijs, Frankrijk. Parvana verlaat Kabul met haar vader en terwijl ze kijkt naar de berg die uitsteekt boven de stad die ze de bijnaam "Mount Parvana" gaven, vraagt ze zich af wat de toekomst in petto heeft.

Essentiële vragen voor de kostwinner door Deborah Ellis

1. Wie zijn enkele andere hoofdpersonen in The Breadwinner en met welke uitdagingen worden ze geconfronteerd?
2. Wat zijn enkele van de symbolen en motieven die in de roman voorkomen? Hoe helpt de symboliek je om de personages en hun motivaties beter te begrijpen?
3. Wat zijn enkele van de thema's die in de roman voorkomen?
4. Welke boodschappen of lessen probeert de auteur de lezer mee te geven?