El Fili

Hindi ang patong bundok ang ibig kong tukuyin. Ang tinutukoy ko ay ang mga itik na inaalagaan sa Pateros at Pasig. Alam mo ba kung ano ang ipinapakakain sa mga ito?

Nakakita na ba kayo ng mga pato?

Palagay ko'y nakapamaril na kami ng mga iyan sa lawa.

1

2

3

Mga suso, tao ka, mga susong maliliit. Hindi kailangang maging Indio upang malaman iyan. Gamitin mo lamang ang mga mata mo.

4

Tama, maliit na suso.

5

At alam mo ba kung saan nakukuha ang mga ito?

6

Kung matagal kang namalagi sa lalawigan, tulad ko, malalaman mong nakukuha ang mga iyon sa gulud-gulurang kahalo ng mga buhangin.

7

Iyan ang tutukuyin ko. Pipilitin ko ang mga bayang magkakanugnog at malapit sa gulud-guluran ng buhangin na mag-aalaga ng mga itik. Makikita ninyo kung paano magpapalalim sa gulud-guluran ng buhangin ang mga itik. Sisisirin nila ang mga suso. Iyan ang panukala ko.

9

At ang iyong panukala?

8

Mapapahintulutan ba ninyong sumulat ako ng lathalain ukol dito? Kakaunti ang nag-iisip sa bayang ito.

10

Ngunit, Doc Custodio, kung ang lahat ay mag-aalaga ng itik, darami ang mga balut. Hu! Nakadidiri! Bayaan na lamang matuyo ang gulud-guluran

11

Kabanata 1

Noong kapanahunan ng mga santo, walamang maraming guardia civil pagkat kung may nangungutla ay hindi nabubuhya nang matagal ang mga tao tulad niyan.

Wala talagang guardia civil noon. Kung mayroon man, ang maitin na lalaking iyon ay hindi makasasabay sa dalawang kasyila sapagkat mabibilibid siya.

Alam ba ninyo, senyor, kung nakawala na ang kanyang kanang paa?

Kaninong kanang paa?

Sa hari po.

Aling hari?

Ang hari po natin, ang hari ng mga Indio... Kapag nakawala ang kanyang kanang paa, ibibigay ko sa kanya ang aking mga kabayo, magpapaalipin at magpapakamatay dahil sa siya ang magtatanggol sa atin laban sa mga guardia civil.

Ang mga magbubukid nang panahon na iyon ay may nabubuhay pang alamat. Di umano ang kanila hari ay nakakulong at nakakadena sa yungib sa San Mateo.

Darating daw ang araw na ililigtas ang mga tao sa mananakop. Tuwing ikasandaang taon ay naaalis niya ang isa sa kaniyang mga kadena. Hanggang mawala ang kadena sa kanyang kamay at kaliwang paa. kaya kanag paa lamang ang nakakadena. Tuwing kikilos ang hari para maalis ang kaniyang kadena ay lumilindol.

Kamusta sa, Basilio? Bakasyon ka na ba? Kababayan mo ba siya?

Ipinaliwanang ni Basilio na si Isagani ay hindi niya kababayan pero hindi nalalayo ang kanilng lugar. Taga-kabilang baybayin lamang si Isagani

Kamusta ang buhay sa inyong lalawigan?

Ang ibig ba ninyong sabihin ay hindi niyo alam?

Paano ko maalaman ay hindi pa naman ako nakakapunta roon. Ang sabi nila'y napakahirap daw ng mga tao sa bayang iyon kaya hindi sila bumibili ng alahas.

Hindi po kami bumibili dahil hindi naman kailangan.

Huwag kang magalit, binata, wala akong masamang ibig sabihin. Subalit tinitikyak sa aking ang lahat halos ng pagkukura sa simbahan doon ay nasa kamay ng mga paring Indio. Nasabi o sa sarili, kung gayon ang mga prayle ay nagpapakamatay para makakuha ng pagkuukurahan at ang mga priskano ay nasisiyahan sa lalong maralitang pinagkukuran, kaya kapag ganyang pinagkaloob ang mga iyon sa mga klerigong Indio ay sa dahilang hindi kailanman makikilala roon ang mukha ng hari. Halina, mga binata uminom tayo ng serbesa para sa ikasusulong ng inyong lalawigan.

Nagpatuloy silang mag-usap hanggang sa nauwi sa alitan. sinisiko ni Basiio si Isagani ypang mapatigil na ngunit hindi nito ito pinapansin hanggang sa napuno si Isagani ay naglakad nalamang ito palayo sa kanilang dalwa. Hinabol siya ni Basilio upang pagsabihan.

Kabanata 2

Nauwi ang usapan sa ibabaw ng kubyerta sa mga alamat. Nagsimulang ikuwento ng Kapitan ang alamat ng Malapad-na-Bato. Ayon sa alamat, itinuturing daw na banal ng mga katutubo ang lugar at tahanan ng mga espiritu. Ngunit nang manirahan daw dito ng mga kriminal ay nawala ang pangamba sa mga kaluluwang naroon. Sa mga tulisan na natakot ang mga tao.

...

...

...

...

Si Padre Florentino naman ang nagsalaysay ng alamat ni Donya Geronima. Nagkaroon dawn g kasintahan ang Donya ngunit naging arsobispo ito sa Maynila. Sinundan daw ng babae ang katipan at kinulit sa alok na kasal. Upang makapagtago, nanahan ang dalawa sa isang yungib malapit sa Ilog Pasig.

Nakuwento din ang alamat ni San Nicolas na nagligtas sa Intsik na muntik nang patayin ng isang buwaya. Naging bato daw ang buwaya nang dasalan ng Intsik ang santo.

Nabling naman ang usapan sa lugar kung saan namatay si Ibarra. Ipinaturo ni Ben Zayb kung saan iyon banda sa Ilog Pasig. Natahimik at namutla naman si Simoun.

K

a

b

a

n

a

t

a

3

Si Tales na ang gusto's payapang buhay at nag-iisip na wala siyang alam sa kastila at walang perang pambayad sa abogado ay napilitang sumang-ayon. isa pa'y napag-isip-isip niya na walang laban ang kanyang palayok sa kawaling bakal. Sa ganitong pangyayari ay pinayuhan siya ni Tandang Selo na kanyang ama.

Magtimpi! Mas gugugol ka sa isang taong paghihintay sa usapin kaysa magbayad ng sampung taon sa mga paring dayuhan. Hmm! Marahil ay babayaran ka naman nila ng mga misa. Isipin mo na lamang na natalo ang tatlumpung piso mo sa sugal. O kaya'y nahulog sa ilog at kinain ng mga buwaya.

Masagana ang naging ani at naibenta sa mabuting halaga, kaya naisipan ni Tales na magpagawa ng bahay na tabla sa baryo ng Sapang, sa Bayan ng Tiyani na karatig ng San Diego.

Isang tao pa ang lumipas. Masagni pa rin ang ani. Dahil sa iba't ibang naging dahilan ay itinaas ng mga prayle ang buwis sa limampung piso.Binayaran ni Tales para makaiwas sa gulo.

Nang taong iyon nagkatotoo ang kanilang pangrap- ang manirahan sa bahay na tabla sa baryo ng Sapang. Pinapangarap na ng mag-ama na papag-aralin ang tatlong bata. Lalo na ang batang si Julia, Juli kung tawagin na kababanaagan ng kagandahan at katalinuhan.

Magtimpi! Isipin mo nalamang na lumaki ang buwaya.

K

a

b

a

n

a

t

a

4

Kabanata 5

Filipino Performance Task 1

Komik Strip

El Filibusterismo

Ramos, Gwyneth L.

10-Nakpil